Dag 4: Erasmus+ project Digculture Noord Macedonië: Een Duik in de Rijke Geschiedenis van Prilep, Noord-Macedonië

In dit verslag zijn we al dag 4 van ons bezoek in Noord Macedonië. We nemen jullie mee naar de stad Prilep aan de voet van de berg Pelister.
Na een bustrip van 2 uren stoppen we bij het Tabaksmuseum. Het is een reis door de rijke geschiedenis van de tabaksindustrie in deze regio.
Het verhaal begint lang geleden, toen Prilep bekend stond als het centrum van de tabaksteelt op de Balkan. De vruchtbare grond en het gunstige klimaat creëerden de perfecte omstandigheden voor de teelt van hoogwaardige tabakssoorten. Generatie na generatie van lokale boeren verbouwden met zorg en toewijding deze waardevolle gewassen.
In het museum zie je modellen van de oude tabaksschuren, waar de bladeren werden gedroogd en gerijpt voordat ze werden verwerkt. Je kunt je voorstellen hoe de boeren hard werkten om de beste kwaliteit tabak te produceren, wetende dat deze werd gewaardeerd over de hele wereld.
Het museum vertelt ook het verhaal van de mensen die betrokken waren bij de tabaksindustrie. Je leert over de arbeiders die in de fabrieken werkten en over de families die afhankelijk waren van de tabaksteelt voor hun levensonderhoud. Hun verhalen en erfgoed worden levendig tot leven gebracht door middel van foto's, persoonlijke voorwerpen en historische documenten. Zo vertelt de gids een verhaal over de pijp van tsaar Nicholas II die in de vitrine ligt. De tsaar zou van zijn dokter het advies gekregen hebben van zijn dokter om zo veel mogelijk te roken als kuur voor zijn gezondheidskwaaltjes. Maar is dit leuk gidsverhaal gebaseerd op een feit?
Tsaar Nicholas II, de laatste heerser van het Russische Rijk, staat bekend om zijn connectie met de Romanov-dynastie. Er is echter geen historisch bewijs dat hij specifiek het advies kreeg om veel te roken als een kuur. Het is een broodjeaapverhaal.
Het is waar dat roken destijds populair was in aristocratische kringen, en het is bekend dat de tsaar zelf een fervent roker was. Roken werd beschouwd als een sociaal symbool van rijkdom en status. Tsaar Nicholas II werd vaak afgebeeld met een sigaret in zijn hand of in zijn mond. Hij genoot van het roken van sigaretten, pijpen en sigaren. Het is echter belangrijk op te merken dat de medische opvattingen over roken in die tijd anders waren dan tegenwoordig. Roken werd niet gezien als schadelijk voor de gezondheid zoals we nu weten. In feite werd het soms zelfs aangeprezen als een soort remedie voor bepaalde aandoeningen. Maar het specifieke verhaal dat tsaar Nicholas II het advies kreeg om veel te roken als een kuur, is niet bekend in de historische verslagen. Het is een volksverhaal dat door de jaren heen is ontstaan en gretig wordt verteld door ijverige gidsen.
Hoewel er geen specifiek verhaal is over het advies aan tsaar Nicholas II om veel te roken als een kuur, blijft zijn voorliefde voor tabak een deel van zijn geschiedenis. Het herinnert ons eraan hoe de culturele opvattingen over roken in de loop van de tijd zijn veranderd en hoe we nu beter geïnformeerd zijn over de gezondheidsrisico's die het met zich meebrengt.
Na het bezoek aan het Tabaksmuseum vertrokken we naar het centrum van Prilep om de locale bevolking te ondervragen over hun kennis van allerlei onderwerpen met betrekking tot de historische, literaire en culturele onderwerpen. Tijdens het Ottomaanse rijk (14e-20e eeuw) werd Prilep een deel van het gebied dat tegenwoordig bekend staat als Noord-Macedonië. Het was een belangrijk administratief en handelscentrum binnen het Ottomaanse rijk en de bevolking groeide gestaag. Veel moskeeën en Ottomaanse architectuur werden gebouwd tijdens deze periode, waaronder de bekende Clock Tower (Saat Kula) die nog steeds een prominente plek in de stad inneemt.
In de 19e en 20e eeuw maakte Prilep deel uit van verschillende staten en politieke entiteiten, waaronder het Ottomaanse rijk, Joegoslavië en uiteindelijk de onafhankelijke Republiek Noord-Macedonië. Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde de stad een rol in het verzet tegen de bezetting door nazi-Duitsland en haar bondgenoten.
Vandaag de dag is Prilep een moderne stad met een mix van historische en hedendaagse invloeden. Het heeft een levendig cultureel leven en staat bekend om zijn wijngaarden en traditionele ambachten. Ons vragenuur heeft ons één ding duidelijk gemaakt: de mensen zijn vriendelijk en gedienstig.
Voordat ik dit verslag afsluit, wil ik jullie nog een laatste weetje meegeven over Prilep. Wisten jullie dat de stad bekend staat als de "Stad van de Zon"? Prilep heeft een van de hoogste aantallen zonuren in Europa, waardoor het een ideale bestemming is voor liefhebbers van zonnige dagen en aangename temperaturen. Jullie geloven het misschien niet maar wij hadden regen! Prilep heeft haar plaats verdiend in ons Erasmus+ Digculture project.